Tất cả nông trường Tân Lâm đều gọi Mùi và Hoa là "hai con chim cu cu". Hễ rảnh việc ra là chúng quấn quýt với nhau suốt ngày. "Còn chần chừ đến bao giờ mới cho chúng tao ăn kẹo hử?" Thấy tình yêu của chúng đã chín nõm rồi nên ai cũng giục, cũng nhắc nhở.

Mùi và Hoa yêu nhau thật. Cứ nhìn vào mắt chúng thì biết. Như lửa. Bốn con mắt ấy quấn lấy nhau như chả cần biết có ai xung quanh chúng nữa.

Mùi là lái xe tải cho nông trường. Hoa là công nhân trồng tiêu. Tình yêu làm cho Hoa cứ đẹp rực lên. Hai má lúc nào cũng như hai trái đào chín nấp dưới cặp mắt long lanh. Mùi chỉ cười. Ai nói gì cũng cười. Cái cười rạng rỡ.

Chiều nay, trên vạt cỏ xanh mịn màng bên bờ sông Hiếu, Hoa ngồi hơi co cặp chân tròn vo, mềm ấm cho Mùi gối đầu. Cô hơi cúi đầu, chăm chú nặn trứng cá cho Mùi. Mùi ngoan ngoãn như một con mèo trong lòng cô. Họ cũng không biết câu chuyện của họ bắt đầu từ đâu. Lâu lắm, lâu lắm, Mùi quàng hai tay lên đầu Hoa vít xuống thấp. Anh thì thầm:

- Chúng mình cưới nhau đi.

Hoa im lặng. Mắt như lơ đãng đâu đâu. "Chúng mình cưới nhau đi Hoa. Anh sẽ làm hết sức, không để cho em khổ đâu".

Cũng khá lâu Hoa mới đáp:

- Em cũng muốn chúng mình cưới nhau. Em cũng muốn chúng mình có con nữa. Nhưng... em lo...

Nhất định anh sẽ không để cho mẹ con em khổ đâu mà. Nhất định thế. Em còn lo gì?

Hoa chưa từng trải. Cô nói rất thật lòng rằng cứ trông ba đứa em của Mùi, Hoa rất sợ. Cứ mỗi lần có việc phải về nhà Mùi, mắt cô không dám nhìn kỹ vào mấy đứa em quái thai của Mùi. Thằng Bi như một đống thịt. Cả hai chân, hai tay teo lại như không có xương. Suốt ngày nằm một chỗ. Mỗi khi cho ăn phải có người đỡ sau lưng mới ngồi được. Con Lài có đủ chân tay, nhưng cái quái thai lại từ trong não. Không lúc nào nó nằm yên. Cứ lăn qua, lăn lại liên tục. Có lúc nó đập đầu xuống giường rầm rầm. Cái Thuý nhỏ nhất nhưng lại cứng cáp nhất. Nó ngồi được. Nhưng không đứng lên được. Không đi được. Muốn đứng phải có người đỡ. Mà đôi mắt Thuý lúc nào cũng trợn ngược, vô hồn.

Hoa nói:

- Em nghe người ta nói rằng, trong đám con chiên nữ của thiên chúa giáo nhiều cô rất giống đức mẹ. Vì người mẹ suốt ngày ngắm nhìn tơ tưởng tới đức mẹ. Em sợ suốt ngày em sống với Bi, với Lài, với Thuý, biết đâu lúc em sinh con, chúng cũng bị dị dạng như cô, chú chúng.

Những đứa em Mùi hiện ra trong đáy mắt anh. Mùi như thấy chúng đang ngồi trước mặt. Hoàn toàn đúng như Hoa nói. Cái cảm giác chết lặng dâng đầy hồn anh. Thấy Mùi như người mất hồn, Hoa phải lay cho anh tỉnh dậy:

- Em yêu anh lắm. Anh có yêu em không?

Mùi lấy lại được hồn:

- Anh sống không thể thiếu em được đâu.

Mặt trời phía Tây thấp dần. Nắng vàng nhạt đi. Như cũng đọng trong nắng hoàng hôn nỗi buồn của cả hai người. Hoa đã tìm ra cách:

- Cha em đã mua được đất trong Đồng Nai rồi. Những mấy héc ta. Chúng mình vào đó. Em làm vợ anh. Không cần cưới xin gì cũng được. Vợ chồng mình sẽ xin cha một héc ta đất. Như thế chúng mình sẽ đẻ được những đứa con nguyên lành. Em sẽ gắng làm để nuôi anh, nuôi con. Người Quảng Trị mình không sợ khó khăn, gian khổ đâu anh.

Mùi im lặng. Anh nhắm mắt lại. Sao hai con mắt tự dưng chói thế. "Em sẽ làm vợ anh mà". Câu nói ấy của Hoa cứ ong ong trong óc Mùi.

Mùi dắt xe đạp tới cổng nhà, anh nghe từ trong nhà tiếng thét vọng ra. "Đúng là tiếng con Lài". Mùi dựng xe chạy vào nhà. Một cảnh tượng quặn thắt đập vào mắt anh. Bà nội anh ôm con Thuý trên tay phải, tay trái vỗ về thằng Bi, giường góc trong cả cha và mẹ Mùi hai người đang cố giữ Lài, trong lúc đó Lài vật vã, giãy giụa, thét xé giọng. Cha Mùi bình tĩnh hơn, còn mẹ Mùi vừa giữ con vừa nước mắt đầm đìa. Chợt nhớ thằng Ngọc nhà bác Ngà bệnh tình cũng như Lài, cũng cùng tuổi Lài mới chết cách đây 5 ngày, Mùi thấy xót xa trong lòng như có ai xát muối vào. Mùi chạy tới giúp mẹ. Nửa tiếng sau cái Lài mới nằm yên.

Mùi hỏi cha:

- Có phải đưa em đi bệnh viện không ba?

- Thỉnh thoảng em lại lên một cơn như vậy - Cha anh đáp - Có đem đi bệnh viện cũng chẳng được gì.

Mỗi một ngày qua đi ở gia đình là một ngày Mùi kiểm nghiệm lại đề nghị của Hoa. Anh cứ băn khoăn: "Không biết có phải mình quá yêu Hoa nên độ nghiêng về Hoa mỗi lúc một cao?". "Không, đó là một sự thật. Một sự thật hiển nhiên".

Tình cờ bữa mẹ Mùi đứng trước gương, lấy lược cào lại mái tóc cho gọn gàng, Mùi nói:

- Mẹ vất vả quá!

Mẹ Mùi cũng tình cờ nói với anh:

- Con đến tuổi rồi, cũng nghĩ đến chuyện lấy vợ đi cho mẹ đỡ vất vả.

Phải một tuần sau Mùi mới đủ sức kể cho mẹ nghe tất cả ý kiến và đề nghị của Hoa. Mới nghe, bà Bình - mẹ Mùi bàng hoàng. Nỗi bàng hoàng của người mẹ cảm thấy mình bị con bỏ rơi. Nhưng dần dần bình tĩnh lại, bà ý thức được hoàn cảnh của gia đình mình, và chấp nhận về một phương diện nào đó Mùi có lý. Và cũng phải một tuần sau bà mới nói lại được với chồng. Ông Thành, chồng bà vừa nghe xong đã nổi đoá:

- Thằng mất dạy. Nuôi bằng ngần ấy tuổi đầu vẫn không hiểu nổi hai chữ hiếu để.

Đợi chồng qua cơn nóng, bà Bình mới nói với chồng:

- Mình thường nói rằng: "Đời ta coi như vứt. Chỉ cầu mong sao cho con cái được hạnh phúc". Thằng Bi, cái Lài, cái Thuý thật sự chúng ta không còn hy vọng gì. Còn một thằng Mùi, nếu nó được hạnh phúc thì chúng ta cũng mãn nguyện rồi. Tôi xem ra, hai đứa chúng yêu nhau lắm. Mình nên nghĩ lại.

Mỗi lần nghĩ đến chuyện Mùi là mỗi lần ông Thành nghe buốt trong tim. Có lúc, ông nghe tiếng độc thoại của chính ông, vang lên trong lòng: "Nếu mình có một đứa cháu đích tôn cũng lâm cảnh như thằng Bi chắc mình chết mất". Câu nói ấy là đầu nối dẫn ông tới sự chấp nhận cho Mùi và Hoa đưa nhau vào Đồng Nai. Ông cho Mùi gọi Hoa về. Trước mặt con trai và con dâu tương lai, ông nói:

- Cha mẹ chỉ còn biết cầu mong trời phật cho các con được hạnh phúc.

Hai chữ hạnh phúc ông Thành nhấn mạnh bao hàm sự đầm ấm trong hai vợ chồng chúng. Dù không nói thành lời, song hai chữ hạnh phúc của ông còn chứa chất khát khao trong đó có những đứa cháu của ông lành lặn.

Hoa oà khóc ôm lấy ông rồi ôm lấy bà Bình:

- Con xin cảm ơn ba, cảm ơn mẹ.

Suốt buổi tiễn con đi, ông lặng lẽ, chỉ dặn một câu cuối cùng:

- Hễ có "sự" gì thì báo về cho cha mẹ, chúng tao sẽ vào ngay.

Mùi đi, nhà anh như trống vắng hẳn một nửa. Bà nội Mùi nói với cha, mẹ anh:

- Thằng Mùi đi, mẹ nhớ nó quá, nhưng bù lại, mẹ còn có một chút hy vọng.

Không cứ gì bà nội, cả ông Thành, cả bà Bình bần thần, ngơ ngác cả một tháng.

Cách đây 25 năm, hai ông bà là một cặp uyên ương trai tài, gái sắc của du kích xã Cam Chính thuộc huyện Cam Lộ này. Họ cưới nhau ngay trên cửa hầm bí mật có đội du kích Cam Chính cùng gió trăng cây cỏ của Cam Chính làm chứng. Ngay năm sau, 1967, họ đẻ đứa con trai đầu tiên. Lấy ngay can chi của năm ấy đặt tên cho con trai mình làm kỷ niệm của một thời yêu nhau: Bùi Đinh Mùi. Xuất xứ của cái tên Mùi là vậy. Sau cuộc tấn công Mậu Thân 1968, đội hình Mỹ nguỵ tan hoang. Chúng trả thù tất cả cây cỏ trên Trường Sơn bằng chất độc màu da cam. Thành và Bình cùng bao đồng đội khác nhiễm chất độc màu da cam ấy. Năm 1969, Bình sinh Bi, thấy cái quái thai chui ra từ máu mình, Bình khóc rấm rứt. Hai vợ chồng bàn nhau: "Thôi ta đẻ thêm vài đứa nữa, bù cho sự mất mát của Bi". Ai ngờ sinh Lài, rồi sinh Thuý, vừa nhìn thấy đôi mắt Thuý trên tay người hộ sinh nâng nó trao cho Bình, Bình oà khóc. Cứ thế khóc nức nở. Hận mình, hận đời. Thành phải dỗ cô suốt một đêm Bình mới nguôi ngoai trở lại. Vợ chồng bảo nhau: "Dẫu sao chúng cũng là giọt máu của chúng ta". Họ sợ, không dám đẻ nữa. Tất cả nghị lực của họ dồn vào nuôi 3 giọt máu không đủ hình hài ấy của mình.

Chỉ có bà mẹ của Thành, không ít lần, bà gào lên:

- Ông trời có mắt, xin hãy băm vằm cái thằng Mỹ đã hại đời ba đứa cháu tôi.

Thành, anh cũng hết sức nén lòng mình lại để an ủi mẹ và vợ:

Cả huyện Cam Lộ có tất cả 650 cháu dị dạng như con cháu chúng ta mẹ ạ. Nỗi đau này đâu phải chỉ riêng một gia đình mình.

An ủi mẹ và vợ, cũng chính là Thành an ủi mình, giữ vững lòng mình.

Sau chiến tranh, Thành, Bình trả súng cho huyện đội, trở về với ruộng vườn, làm người nông dân Cam Chính. Hai người cặm cụi suốt ngày làm lụng, không hề phàn nàn, như vốn bản tính của người dân Quảng Trị. Làm và nuôi 4 đứa con. Chỉ cầu trời không phải chết trước để không thả con bơ vơ giữa đời. Niềm an ủi lớn nhất của họ, như Thành nói: "Dù sao ta cũng còn có thằng Mùi".

Nhớ chuyện cũ, bà Bình nói với chồng:

- Vợ chồng mình đừng nghĩ tới thằng Mùi nữa cho nó được yên thân. Không thì nó nhể mũi hắt hơi cả ngày thành bệnh đấy.

Bà nội của Mùi cảm thấy cô đơn nhất. Vợ chồng Thành đã ít nói chuyện với nhau, càng ít chuyện trò với cụ. Hơn ai hết, cụ hiểu Thành, hiểu Bình, cụ im lặng. Nhưng những lúc nỗi nhớ Mùi trào lên, cụ tấm tức khóc một mình.

Cắm đầu cắm cổ ngoài ruộng, ông bà Thành thả ba đứa con cho bà nội. Năm nay cụ đã tám mươi. Chân tay khô như que củi. Lưng còng gập. Đi, đầu chúi về phía trước. Đầu tóc rụng hết, còn lơ phơ mấy sợi tóc.

Ba đứa cháu nằm ba giường. Cụ chống gậy dỗ được đứa này thì đứa kia khóc.

Oa! Oa! Con Thuý khóc ngặt nghẽo.

Rầm! Rầm! Rầm! Con Lài đập đầu, đập tay xuống giường. Chúng không nói được. Ngôn ngữ duy nhất của chúng là kêu, khóc. Bạch! Bạch! Bạch! Mấy bữa nay không biết trở trời, hay thằng Bi ăn phải cái gì ngộ độc mà đi ỉa chảy suốt ngày. Mùi khắm của phân sống nồng nặc khắp ba gian nhà.

Chiều. Chị Bình về. Một gánh nặng oằn vai. Đầu này một rổ khoai, đầu kia một bó củi. Vừa đặt gánh, chỉ kịp kéo vạt áo lau mồ hôi đầm đìa trên mặt, đã phải vào bếp nổi lửa lo bữa chiều. Ông Thành treo cái bừa lên đầu hồi, móc cái cuốc vào chuồng lợn, chạy ngay ra giếng, thả gàu xuống đáy giếng hun hút mấy chục mét, múc đầy từng chậu rồi cùng người mẹ già bồng từng đứa con tắm rửa cho chúng.

Ngày nào cũng vậy, sớm thì mười một, mười hai giờ đêm, khi ba đứa nhỏ đã nhắm mắt, thở đều đều, lúc ấy cả ba người trong nhà mới được ngơi tay lo chăm sóc riêng cho mình một chút.

Ông bà Bình vừa chợp mắt, bỗng một đứa nào hét lên trong giấc mơ, thế là bản đồng ca của ba cái miệng cùng thi nhau gào khóc giữa đêm. Cả nhà vùng dậy, cuống quýt. Mái tranh như sập xuống theo.

Nhìn hố mắt đen ngòm, có quầng thâm rộng xung quanh, đủ thấy những cơn đói ngủ triền miên của những cặp mắt ấy. Ngả lưng, đánh một giấc, không phải lo toan gì, điều ước đơn giản thế thôi, mà mấy chục năm nay không thực hiện được.

Có ngày cả ba người lớn không nói với nhau một lời. Họ như những cái bóng và nén lòng cam chịu.

"Không biết kiếp trước mình sống ra sao...", có lúc bà Bình oán thân như thế, nhưng không có câu trả lời.

Hội phụ nữ cho bà Bình vay vốn đầu tư vào vườn tiêu và cố công mấy đầu lợn trong chuồng. Hội Chữ thập Đỏ xét, tặng cháu Thuý một chiếc xe lăn. Thanh niên Cam Chính tổ chức đội tình nguyện "Giúp các cháu trở lại cộng đồng". Mỗi tuần ba buổi chiều, chị ý tới nhà ông Thành, lấy dầu nóng xoa khắp tay chân, xoa dọc sống lưng cho cháu Thuý, rồi xốc nách nâng cháu đứng lên, đặt hai tay cháu vịn vào cái xe lăn. Theo xe, Thuý loạng choạng từng bước một. Đó là những chiều căn nhà tranh ba gian của ông Thành thấp thoáng màu hồi sinh. Chiều chiều ông Thành cố làm vườn xong sớm để về đẩy xe cho Thuý tập đi. Ông một bên, bà một bên giơ sẵn tay đỡ Thuý khỏi ngã, giúp Thuý bám vào cái xe và đứng bằng đôi chân khẳng khiu như cái que.Mỗi bước đi run rn của Thuý là mỗi bước đi run run của cả cái gia đình này. Giống như cả nhà tập đi vậy.

Đúng cái lúc nụ cười loé trên môi Thuý thì thằng Bi dở chứng. Âm ỉ khóc cả ngảy. Ông Thành đỡ Bi ngồi dậy, bà Bình xúc thìa cơm đặt trước môi Bi, nó chỉ lắc đầu, nước mắt chảy dòng dòng. Bi không biết nói. Như Lài và Thuý không nói được. Nên chẳng thể biết những gì đang diễn ra trong lục phủ ngũ tạng nó. Chỉ biết rằng nó khóc, nó không ăn là nó đau. Nghe Bi khóc, nẫu cả lòng.

Ông Thành ôm con lên trạm xá xã, các thầy thuốc nghe tim, bắt mạch, lắc đầu. Không tìm ra căn bệnh của Bi. Nó không nóng, không sốt. Chỉ có nhịp tim yếu dần rồi lịm đi. Ông Thành ôm con về tới nhà thì nó tắt thở hoàn toàn. Bà Bình từ vườn tiêu chạy vào ôm lấy cu Bi mà lay, mà khóc, mà than vãn: "Bi ơi, con nỡ bỏ mẹ mà đi ư?"

Cả xóm chạy tới nhìn Bi, bất lực. Tất cả xúm lại, đóng quan tài, liệm cho Bi rồi đưa nó ra nơi an nghỉ cuối cùng. Bà Bình ôm lấy nắm đất mới kể lể: "Nào mẹ có bao giờ hắt hủi con đâu mà con nỡ bỏ mẹ con đi! Con ơi!". Xóm giềng và đặc biệt là các bạn gái, hầu như suốt ngày lúc nào cũng có mặt ở nhà để an ủi bà Bình. Nhưng không xua tan nổi làn hương, làn khói bay đến đâu, bà Bình thấy thấp thoáng vật vờ bóng thằng Bi ở đó. Bà như nhìn rất rõ hai bàn tay thằng Bi cố muốn với sờ lên mặt mẹ không được. Nghĩ thế, nước mắt trong hai khoé mắt sâu của bà lại tràn ra. Thế mới biết, với người mẹ thì tất cả những giọt máu củamình dù số phận của chúng thế nào vẫn rất đáng yêu.

Chỉ một tháng từ ngày thằng Bi bỏ cha mẹ nó đi, tóc bà Bình bạc trắng, không còn một sợi nào xanh. Không một bữa nào bà quên mang cơm ra cúng tận mộ cho nó. Tàn hương bà vẫn không chịu về.

Sức khoẻ của ông Thành cũng sụp hẳn. Viên bi xuyên qua phổi nằm sát tim cựa quậy làm cả vòm ngực ông đau thắt, ông cắn răng không rên, mồ hôi túa ra đầm đìa.

Bác sĩ khuyên ông bớt xúc động. Nỗi đau quá lớn nhức nhối từng tế bào đập vào các ổ bệnh, làm nó cứ muốn bung ra. Những lúc ông cất lên tiếng rên là bệnh tình đã báo động cấp ba. Nhất là khi không ghìm nổi, bật ra tiếng nói "Bi ơi!" bác sĩ phải tiêm cho ông một liều giảm đau ông mới chịu nằm yên.

Bà Bình cầm tay ông do dự:

- Ông nghe trong người thế nào?

- Tôi còn chịu được.

- Tôi đi đánh điện gọi thằng Mùi ra nhé.

Ông Thành gạt đi:

- Nhận được điện, vợ chồng chúng lại cuống lên. Chúng là những đứa có hiếu. Kéo nhau đi cả lũ thì lấy đâu tiền tàu xe. Chúng mới vào, cả trăm thứ, chỗ nào cũng cần tiền. Chúng đâu đã dành dụm được.

Ông chợt hỏi:

- Bà tính xem, con Hoa đã đến tháng đẻ chưa?

- Cứ tính theo thư con Hoa gửi về, thì nó sinh được 2 tháng rồi.

Ông Thành nghẹn ngào:

Hay là... hay là... hay là đứa cháu đích tôn của chúng ta đã... đã mệnh hệ gì?

Nhắc tới nỗi thấp thỏm ấy, cả hai ông bà lịm đi. Một lúc sau ông Thành ôm ngực đau quằn quại. Hai tay ông ôm chặt ngực, giục vợ:

- Bà lấy cái khăn hay sợi dây thừng càng tốt quấn chặt vào đầu tôi đây này. Nửa đầu trái cũng đau quá! Nó giật lên từng cơn theo nhịp tim.

Bà lấy khăn quấn vào đầu cho ông, ông không chịu, đòi thay dây thừng thắt cho chặt. Và như có ai đâm dao vào ngực ông. Ông ngã vật xuống, hai mắt trợn ngược, nước dãi trong miệng trào ra hai bên mép. Ông muốn nói gì đó mà không thành lời, chỉ ú ớ, ú ớ.

Bà Bình đứng giữa sân kêu hàng xóm:

- Ông Thành chết mất. ớ bà con, giúp tôi với! Giúp tôi với!Những người đàn ông, rồi những người đàn bà nghe tiếng kêu của bà Bình, họ gọi nhau chạy tới. Thoáng cái, người đã chật nhà.

Một ông hàng xóm ra lệnh:

- Mau lên, đưa ông ấy đi cấp cứu!

Đúng lúc ấy, một người đàn ông cao, gầy, đen đi từ cổng nhà vào. Qua một phút ngỡ ngàng, họ nhận ra người ấy là Mùi.

- Bà Bình ơi, thằng Mùi về.

Mùi vừa bước vào sân, người ta chỉ kịp đặt vào tay anh chiếc ghi đông xe đạp. Một chiếc cáng buộc vội nối xe anh cầm với một chiếc xe đằng sau. Nằm trong cáng là ông Thành, cha anh. Họ giục anh:

- Đi ngay đi, không chậm mất!

Theo sau hai chiếc xe đạp dắt cáng là mẹ Mùi ôm một bọc quần áo của chồng chạy theo.

Cứ thế, nhằm hướng Cam Lộ, hai người đẩy xe cắm đầu chạy miết. Rất may, chỉ một tiếng đồng hồ sau bệnh nhân được chuyển thẳng vào khoa cấp cứu. Bác sĩ lùa hết người nhà bệnh nhân ra ngoài, một chiếc giường đẩy chuyển ngay ông vào phòng cấp cứu khẩn cấp.

Các bác sĩ bệnh viện sau khi hội chẩn, quyết định phải dùng đủ liều thuốc tim mạch, hạ mạch cơn xúc động của ông xuống trạng thái bình thường.

Bác sĩ hỏi bà Bình:

Có sự cố gì mà gây cho ông ấy cơn chấn động dữ dội đến thế?

Bà Bình đáp:

Đứa con trai yêu quý của chúng tôi chết.

- Ông bác sĩ lắc đầu cảm thông bằng cách tập trung sức lực chữa chạy cho ông Thành. Ba ngày sau, ông Thành đã tỉnh táo, sức khoẻ được phục hồi nhanh. Duy huyết áp còn hơi cao: 150/100.

Trao giấy ra viện cho ông Thành, bác sĩ nói:

- Ông phải hết sức tránh xúc động để viên bi nằm bên trái tim được nằm yên. Trước mắt phải bồi dưỡng cho lên sức. Sang xuân trời mát chúng tôi sẽ tính chuyện với viên bi này.

"Tránh xúc động", lời dặn ấy của bác sĩ đã ngăn ông Thành, dù Mùi ngồi ngay cạnh ông, ông vẫn lảng mắt tránh để không hỏi Mùi về đứa cháu mà ông vẫn lo canh cánh bên lòng.

Xe có dấu chữ thập đỏ của bệnh viện vừa xịch đỗ xuống sân, ông Thành mở ngay cửa, chạy vào nhà, bồng Lài và Thuý trên hai cánh tay:

- Ba nhớ các con quá! Các con biết không?

Đã đành chúng không nói được. Mắt chúng nhìn đi đâu đâu. Mắt ông Thành gặp những ánh mắt ấy. Hai cánh tay ông càng ghì chặt chúng vào lòng.

Bất giác Mùi không thấy Bi. Anh hỏi:

- Em Bi đâu mẹ?

Bà Bình ngồi phịch xuống cái giường xưa Bi vẫn nằm. Bà khóc nấc:

- Em Bi chết rồi con ơi.

Nhìn mẹ lăn lóc trên giường, nhìn hai đứa em như tuột khỏi tay cha, Mùi oà khóc:

- Sao ba, mẹ không tin cho con để con về với em - Mùi cũng nấc lên như mẹ - Bi ơi, sao em không hiện lên báo mộng cho anh.

Ông Thành lặng lẽ dẫn Mùi ra mộ Bi. Bà Bình thẫn thờ loạng choạng bước theo sau. Mùi châm lửa thắp hương cho em. Còn mẹ anh dang rộng hai cánh tay ôm nấm đất vào lòng. Cũng phải tới cả tiếng đồng hồ, nhờ sự vững vàng của người cha, cả ba người mới lấy lại được bình tĩnh. Ông Thành sờ nắm hai vai gầy tóp của con:

- Các con đói lắm hay sao mà gầy đến nông nỗi này?

Mùi đáp:

- Không đêm nào con ngủ được trọn vẹn. Người cứ thế mòn đi dần. Hoa phải giục con: "Em biết anh thao thức vì các em từng ngày. Anh phải trở về Cam Chính đi, không thì ở đây anh chết mất. Mẹ con em mãi mãi chờ anh".

Câu nói cuối cùng của Mùi như một thân cây chuối giữa dòng nước lũ. Ông bà Thành bám ngay lấy vào thân cây chuối ấy! Ông Thành nói:

- Con có biết mấy ngày nay ba sợ hết hồn vì hai chữ "cháu ông" như thế nào không? Mẹ con đêm đêm bấm đốt ngón tay tính, nếu như theo thư con Hoa gửi về, thì nó phải sinh được 2 tháng rồi. Không thấy tin tức gì của con cha mẹ sợ quá. Thôi thì, dẫu sao cũng là giọt máu của mình. Nó có phận hệ gì thì cũng là con cháu mình. Con vừa nhắc tới ba chữ: "Mẹ con em", vậy con hãy nói ngay cho ba mẹ hay xem đứa cháu của ông bà thế nào.

Mùi rút trong túi ra tấm hình chụp đứa con mũm mĩm của anh, đưa cho ba:

- Cháu đích tôn của ông bà đây.

Cả hai ông ba như vồ lấy. Mùi nói tiếp:

- Cháu lành lặn ba mẹ ạ.

Ông Thành hai tay run run nâng tấm ảnh trước mặt như nâng một bông hoa. Bà Bình nghiêng người ngó vào xem nhờ. Bất thình lình ông Thành úp tấm ảnh ấy vào mặt, khóc rống lên:

- Ôi! Cháu tôi!

Nước mắt ông chảy ròng ròng. Từng giọt, từng giọt lăn từ phía trong lòng hai bàn tay, chảy xuống cùi tay, rơi từng giọt, từng giọt xuống đất.

Và từng giọt thấm ngay vào đất làng Cam Chính của Quảng Trị này./.

Nguyễn Quang Hà (Văn nghệ Quân đội)