Chạy làm sao được. Có đuổi cũng chả chạy. Nhà A Sao ở vừa đứng một độ ngày đường ô tô chạy từ miền xuôi lên. Hơn thế nữa, bố A Sao lại là người cao vía ở vùng. Không cần lớn tiếng mà xóm giềng ở đây phải nể nên chẳng bị ai quấy rầy xe cộ. Nhưng đặc biệt quyến rũ Sơn, phải nói chính là A Sao. Cô đẻ ra và lớn lên bên dòng Nậm Khoọc. Hàng ngày tắm gội nước suối mát trong nên da dẻ mịn màng. A Sao ngây thơ và thật thà có lúc như vô tâm. Ngay khi mới quen, Sơn đã tặng cô một bộ quần áo mua từ xuôi lên. Cô còn nhờ anh ta cài cúc và ngắm hộ. Thế rồi, mới chỉ vài lần xe lên xuống, A Sao đã phải lẩn vào rừng ăn quả bứa chua. Mỗi lần ra suối tắm, lại thấy thân thể mình như đẫy đà ra. Vì mẹ mất sớm nên A Sao không có người để giãi bày tâm tư. Một hôm có cả Sơn, anh ấp úng định nói với bố. Nhưng ông đã nói trước:

- Tôi biết! Chuyện đó là tốt thôi! Người dân tộc thiểu số ta phải có con với nhau rồi mới được cưới gả. Từ đầu tôi đã có linh tính anh là con rể của nhà rồi. Tôi chỉ mong A Sao đẻ được cho tôi đứa cháu như anh là được!

***

A Sao đứng ngồi không yên. Đã mấy lần Sơn về muộn, lần nào cũng có chuyện. Những lần trước có thể trót lọt, nhưng làm sao trạm kiểm soát người ta cho qua mãi được. Còn lần này, chắc là có chuyện chẳng lành! Ông thấy con gái lo âu, đành trấn an: "Con cứ yên tâm, ăn ở với nó con phải biết tính nó chứ. Nó không tha nạt người ta thì thôi, chưa ai nạt được nó!".

Ông bố A Sao chưa dứt lời thì Sơn đã lếch thếch đi bộ về.

- Có chuyện gì lại xảy ra! Mất xe rồi à? - A Sao mặt méo xệch.

- Xe ở Trạm!

- Sao lại ở Trạm? - Ông bố chen vào.

- Bố xem lại nhà mình xem, hình như có người đã theo dõi những lần mình giao hàng?

- Nào có ai thóc mách. Ngày xưa cả bản trồng thuốc phiện, khi có chủ trương bỏ cây thuốc phiện, hầu hết họ ở lại trồng cà phê, quế. Chỉ có vài ba hộ theo nhà mình về đây ở. Chả lẽ cùng cảnh làm ăn mà lại hại nhau à? Thôi, giải quyết nhanh vụ này, ta lại tính con ạ!

- Vâng! Ta phải gỡ vụ này. - Sơn nhìn vào A Sao, cầu khẩn - Có lẽ em phải đi gỡ hộ anh mới xong.

- Gỡ hộ anh? - A Sao tròn mắt - Em sợ...

- Lại để con Sao đi à? - Ông bố hỏi.

- Vâng! Bố lại sợ cho con gái bố!

- Không phải là bố sợ! Mà bọn ấy cứ phải tiền...

- Nhưng con đã chi quá nhiều!

- ừ! Anh phải chi tiếp đi. Không dùng em được nữa đâu. Mà cũng nên chấm dứt thôi, bố ạ! Trong nhà cứ chứa mãi cái của độc này, con sợ lắm... - A Sao chen vào.Thời gian qua đi nhanh quá, chưa đầy năm năm mà A Sao đã sinh ba thằng con trai. Có người bảo dáng A Sao mắn đẻ. Còn A Sao, cô chấp nhận lúc nào cũng ôm cái bụng chửa và hai bầu vú sữa để ít phải lao vào các vụ làm ăn của bố và chồng. Nhưng rồi, nào đâu có suôn sẻ, khách đi đường qua lại, có người bắn tin: "Cái ông tài xế chồng A Sao, hình như đã có vợ già ở quê. Tay này thế mà ghê, dọc đường có chỗ dừng chân, về quê có chỗ ngả lưng, lái xe gì mà lắm tiền, nhiều vợ". Luồng gió lạ đã thổi đúng vào căn nhà có nhiều khe hở. A Sao vốn hiền lành, mặc dù có bị chồng ép đi chạy chọt vài vụ, nhưng vẫn giữ được cái nết, nay bỗng dưng nổi đùng như căn nhà tốc mái. A Sao doạ chồng lên rừng ăn lá ngón tự tử. Ông bố A Sao thâm thuý hơn:

- Anh Sơn à! Anh xem ở cái khu này, những tay máu mặt đều có vợ nọ, con kia. Mỗi tôi là xoàng, vợ chết ở vậy nuôi con!

- Cái đó thì con phục bố rồi!

- Anh phục tôi ư? Thế thì mấy ông lắm vợ nhiều con là anh không phục à? Thực tình bố có ý định sau khi mẹ của A Sao chết, bố cũng tìm chỗ nào đó để nương tựa. Nhưng cùng lúc cả bản từ bỏ cây thuốc phiện, bố phải xuống núi bám đường. Bố không trồng thì bố đi theo áp tải nó. May mà gặp anh, mải mê làm ăn với anh, vui với con cháu, tôi quên bẵng đi. Bây giờ nghĩ lại thì đã già rồi. Tính thế nào thì tính, cứ trong nhà không có cái của ấy thì tôi không sống được.

- Bố ơi, cái của ấy dù bố có chuyển nhà đi ở chỗ nào, thì chỉ cần có vốn cũng làm được!

- Nhưng mà ngày xưa trồng ra được là một nhẽ. Bây giờ không buôn bán mà cứ xài thì lấy tiền đâu cho đủ. Bữa trước theo mấy lão đi săn, quên không đem theo của ấy, người bủn rủn chẳng bước nổi cái chân, chẳng nâng nổi cái báng súng nữa thì còn săn với bắn gì?!

- Nhân đây, con cũng nói thật tình. Mấy năm vừa rồi được bố hỗ trợ, chạy có chuyến xuôi, chuyến tắc, con cũng đã tiết kiệm được một khoản. Nhân chuyến trước con về thị xã ở quê, có mua được một khu đất đẹp, con định xây nhà và chuyển bố và A Sao về đó trông nom!

- Ra thế. Nhưng mà anh không nghe tôi đã nói à? Tôi không thể xa cái vùng này được, nếu phải bỏ nó đi thì tôi sao mà sống được. Anh có đưa vợ con anh về thì đưa. Tôi không đi, với lại đi thì cắt đường làm ăn của anh à?

- Thế thì con mua cho bố một căn hộ ở ngã ba dốc Vai Ngựa, để chúng con tiện đường đi lại.

- Cũng được, nhưng mà anh phải thường xuyên đi lại với tôi!

***

Ngôi nhà ba tầng, nằm ở ngã ba lối đi thành phố cảng và rẽ vào thị xã. Ngay từ khi thuê mướn nhân công, mọi người qua lại đã bàn tán xôn xao, tò mò hỏi chủ ở đâu. Sau này mới vỡ lẽ chủ của ngôi nhà là anh lái xe chuyên chạy đường dài, có cô vợ người Thái trắng nõn nà và mấy đứa con trai lớn lộc ngộc như sinh ra chỉ biết ăn chơi.ít lâu sau, Sơn bán xe tải và mua xe con. Từ khi có xe con chạy đường dài, Sơn càng dễ lọt. Mạo giấy tờ, luồn qua các trạm để tránh sự kiểm soát. Ba đứa con dần dần bỏ học, rộng đường ăn chơi. Một thời gian sau, người ta thấy chúng xanh xao, nhợt nhạt. Có người bảo, chắc chúng về đây uống nước lạ nên bị ngã nước. Chỉ có A Sao biết chứng bệnh của con, nhưng bất lực, phải nén chặt trong lòng không nói cùng ai được.Thế rồi năng đi đêm cũng có ngày gặp ma, chồng A Sao bị bắt. Những cái túi của độc được lôi ra từ cốp xe, từ cả bình xăng và lốp dự phòng. Cả đường dây buôn bán của độc với chồng A Sao đều bị lôi ra. Thế mà ông bố A Sao lại không bị liên can. Vì sau khi chuyển về ngã ba đường dốc Vai Ngựa, ông lại vớ được một người đàn bà về làm vợ. Người đàn bà này vừa sống sót trong cảnh chồng và con bị chết vì nghiện hút. Bà bỏ làng ra đi để tránh cái nợ, cái nhục với làng, vậy mà không hiểu trời phạt thế nào lại đẩy vào nhà một người dính dáng đến thứ của độc ấy. Vốn đã lâu không được người đàn bà chăm sóc, nay ông như được hoàn sinh. Nhờ bà, ông thôi không còn nhúng tay vào các vụ buôn bán thuốc phiện, mà lại còn cai nghiện. Ông chỉ xin để dành trong nhà một vài mồi làm kỷ niệm mà bà cũng không đồng ý. Bà bảo: "Đã là của độc thì không nên để trong nhà làm gì!".

Từ buổi chồng vào tù, hai đứa con vật vã, ngày mấy lần lên cơn nghiện. Cũng còn may là thằng út gửi về ông bà nội dưới quê, nên thoát được cảnh nghiện ngập. A Sao đành xin tổ chức nhân đạo cho chúng vào trại cai nghiện.

Một buổi chiều mưa rét, A Sao đi thăm chồng về, mệt mỏi rã rời bước vào nhà. A Sao cảm thấy căn nhà như chỗ nào cũng trống. Trong đầu óc hiện lên hình ảnh những con nghiện vật vã dưới nền nhà, chúng trợn mắt nhìn A Sao mà kêu gào chửi rủa. Mở mắt ra nhìn thì cửa nào cũng trống gió. Nhắm mắt lại thì những con nghiện lại hiện về, chúng như muốn cào cấu, xé nát A Sao. Sơn đã vào tù để đền tội lỗi. Còn A Sao dẫu sao cũng là tòng phạm, cũng có tội chứ.

A Sao bụng đau quằn quại. Cảm lạnh rồi! Ngày xưa mỗi lần đi rừng về, bị mưa ướt lạnh, bố thường cho một mồi nhỏ là ruột lại nóng lên, ấm dần. A Sao lết vào phía chiếc tủ nhỏ đầu giường, tìm lại cái gói nhỏ mà mình đã cố ý cất đi để dành phòng thân. Đây rồi! Của độc để dành đây rồi! A Sao không kịp nhìn nhiều, hay ít, mà đưa luôn vào miệng nuốt đến nỗi không kịp cả uống nước. Lúc sau, A Sao thấy ấm dần. Hiệu nghiệm thật! Rồi người ấm dần, nóng ran, buồn bực... Thế là A Sao thiếp đi...

Trời sáng. Cũng nhờ có cái cổng tối qua A Sao về, không kịp đóng, mà người cùng phố thấy có gì khác lạ nên đã đẩy cửa vào nhà. Người ta xúm lại đưa A Sao đến bệnh viện. Các bác sĩ bất lực, chỉ còn việc cuối cùng là mổ xét nghiệm tử thi. Kết luận rất nhanh: Do nạn nhân dùng thuốc phiện với liều lượng quá cao, dạ dày bị phá huỷ, ảnh hưởng tới tim gan, nội tạng.

Ông bố A Sao cách hai trăm cây số từ ngã ba dốc Vai Ngựa cũng kịp về. Thật thảm thương. Vốn lỳ lợm như ông mà trước cảnh này cũng phải rơi nước mắt.

- Con ơi! Bố chưa kịp nói chuyện cũ thì con đã mắc phải. Ngày xưa, cả bản mình trồng cây thuốc phiện, và bảo là nhựa của nó chữa bách bệnh. Sau khi sinh con, mẹ bị cảm lạnh, bố bận đi nương không ở nhà, mẹ con cũng uống quá liều mà chết, bố phải gà trống nuôi con. Nay con lại chết vì cái thứ của độc ấy.- Ông dằn giọng nhắc lại như một lời nguyền - Ôi! Của độc! Xin đừng ai bao giờ để của độc trong nhà./.

Nguyễn Thanh Cải