Từ khi quán phở của mụ Tư "béo"
chuyển về giữa phố, chềnh ềnh với
những chậu rửa bát đầy ậc bọt
mỡ và cuống hành, dân phố chẳng mấy
ngày được yên ổn. Cái giọng san sát của
người đàn bà bốn mươi, goá chồng
sa sã phung phí cạnh tiếng dao thớt cành cạch
khiến cho những gã đàn ông chớt chát nhất
cũng không dám đi quá đà. Với Tư béo -
hãy quên đi việc cắm quán hay quờ quạng
chân tay vớ vẩn! "Thương tình" thì
mụ bớt cho tiền nửa chén rượu uống
dở hay tăng thêm lưng bát hành chần và cục
xương cuối nồi. Từ tờ mờ sáng
đến tận 11-12 giờ đêm không lúc nào thấy
ngơi tiếng của người đàn bà ghê gớm
ấy."Này nhé, úm cho chị mày ốm, chị
mày nằm liệt một chỗ ư? Còn khuya
nhé!"
Đấy, đã dám nói gì đâu mà quân "đầu
gấu" ấy đã chặn ngang cổ họng
người ta rồi! - Thì các bà già hay thẽ thọt
vào tai nhau thế. Đám trẻ thì bụm miệng
cười rồi lắc đầu quầy quậy.
"Bà chị có anh chồng tử vì nạn sớm
hả? Gớm, thế là còn may đấy!".
"Cha bố nhà chú! Rồi chú cũng kiếm
được con vợ cố lắm thì bằng
tôi!".
Cứ đôi co, thân thiết chẳng ra thân thiết,
chửi bới chẳng ra chửi bới, mà cứ
rinh hết cả tai hàng xóm. ấy vậy mà quán
phở của Tư béo vẫn nườm nượp
khách suốt ngày. Doanh thu có giảm đột ngột
trong "sự cố phở phoóc môn" nhưng
đâu lại vào đấy. Đám giúp việc
nhà hàng "chị Tư" chẳng tốn xu
nước bọt nào cho những sự mời mọc
lách cách. Gớm, cái sự thích của thiên hạ
biết đâu mà mời với mọc. Khoái thì
chén, không khoái thì em cũng "bai bai" bác, dù
bác có là anh di động kêu èng èng suốt ngày
hay là tụi trẻ con thò lò, mắt toét vừa
ăn vừa tãi rác ra bàn. Bởi tóm lại, tiêu
chí của Tư béo là: chỉ với 5.000 - bạn
đã được đón tiếp và cảm thấy
ngon miệng. Đôi bên cùng có lợi! Còn bác có tiền
triệu ư? - đây đâu cần nhiều thế.
Khách không thấy xót, không có cảm giác mình như
bị trấn lột - thế là đạt yêu cầu,
khả năng quay lại lớn. Quan điểm rất
thoáng của "chị Tư" có lẽ là
điểm nhấn đáng yêu nhất của người
đàn bà ngót nghét 70 ký, khuôn mặt vương vức
đến mức không còn có thể vuông vức
được hơn, và luôn bất ổn với
những hơi thở dồn ép, nặng nhọc...Quán
phở - thực ra cũng chẳng lịch sự
cho lắm. Hai mươi mét vuông mái bằng xây
theo kiểu kiốt, nhưng hệ thống thoát nước
kém nên trước cửa quán và dọc rãnh bếp
lúc nào cũng ướt lép nhép, vặn lỡ tay
thì vòi nước phun phì phì xuống tận lòng
đường. Dầu vậy, đây cũng là
cái quán tươm nhất suốt dọc phố
cũ, nhà cửa san sát và các ngõ ngách thì bé tin hin
và ngoằn ngoèo như vết rắn bò. Ai đời
bố mẹ đuổi đánh lúc con hỗn xược,
chạy bình bịch, toát mồ hôi phổi gần
một giờ đồng hồ vẫn chưa thoát
được ra ngoài các lối nhỏ tối hum
hủm. Quán phở - vì ở giữa phố nên trở
thành trạm thông tin bất đắc dĩ. Đại
loại: "Bác có thấy ông xã nhà em vừa
đi qua đây không?" - "Thằng em cháu nó mặc
cái quần soóc ca rô xanh xanh ấy" - "Thằng
ăn trộm nó vừa dắt cái xe đạp của
tôi về hướng này mà"... Bà chị Tư
béo lại có cơ bổ sung vào nguồn chuyện
bất tận của mình những bản tin thời
sự nóng hôi hổi - dễ chừng qua cái mồm
xoèn xoẹt của người đàn bà ấy
các câu chuyện cũng bốc khói và trộn đều
vào trong những bát phở vốn rất nhiều
hương vị.
... "Thằng oắt con, sao tệp 1000 này chỉ
có 4 tờ 200 đồng? Mày tưởng mày qua mặt
tao được đấy à? à, của chú, một
tái một rượu, chị xin chú 6000. Thế
nào, thằng ranh con, đưa 200 nữa ra đây.
Liệu hồn, tao lại xách tai về báo cáo với
bố mẹ mày bây giờ. Này thằng Cúc, cái Hạnh,
bát sạch bê lại đây mau. Dọn bàn cho 4
khách mới vào đấy!..."Thôi cũng đành
chậc lưỡi: "Gớm cái con mẹ diết
dóng và lắm mồm! Tốt nhất đừng có
dại mà dây vào với nó!". Thì có ăn mới
phải sang bên đường, không thì cứ
ở bên này, rỉ rả vào tai nhau cho bõ ghét!
Rồi sự đó cũng thành quen, quen thì chẳng
mất công để ý nữa. Hối hả bữa
sáng và đi làm, đến chiều tối mịt
mới lại nhìn thấy những rãnh nước
đặc quánh bọt mỡ và cuống hành, người
đàn bà 70 ký với chiếc khăn mặt dài
ngoằng, màu nâu xỉn, trơn nhẫy như một
con lươn, vắt ngang cổ mải mốt múc
nước dùng vào bát cho khách. Con khóc trèo trẹo
lại sai đưa lớn xách lặp lồng ra
quán của Tư béo. Thế nghĩa là đã chấp
nhận. Tiền nong sòng phẳng. Chẳng thân thiết,
cũng chẳng thù ghét.
Nhưng với Tư béo - mọi sự vẫn như
thế, nghĩa là giống như cái rễ hành mà
mụ chẳng thèm quan tâm. Thích chửi nhau? Đây
chấp hết. Còn không, cái quán phở là lẽ sống
của người đàn bà hộ pháp - mà mụ
phải chống chết - và đừng có hòng ai lấy
được của Tư dù chỉ một đồng
bạc lẻ. Con cái không có, Tư béo dành dụm
tiền chỉ để nhét đầy vào cái hộp
sắt tôn đựng gạo cũ. Nếu đạt
yêu cầu thì mang đến ngân hàng. Có lần cô
thủ quỹ ở ngân hàng - rất xinh đẹp,
trẻ trung đã phát hoảng lên trước cục
tiền 5.000, 10.000 đồng... nhầu nhĩ và
gây gây mùi ống xương bò của "chị
Tư béo". Ngay lập tức cô bé được
"nếm đòn" của bà chị vốn nổi
tiếng ghê gớm. Bài học rút ra? Đừng có
dại mà dây vào Tư béo!
Trời đột ngột đổ mưa rền
rĩ nên quán hàng phở của Tư béo khá vắng
vẻ. Ngoài một số khách quen có cái thú nhắm
rượu bằng những câu chuyện vô thưởng
vô phạt của bà chị su mô, chỉ còn thêm dăm
ba khách trú mưa bất đắc dĩ bằng cách
nhẩn nha ăn băng thìa nhỏ và nhấm nhá mấy
cọng hành tươi. Đợi cả tiếng
đồng hồ, trời vẫn xối xả tuôn
nước như tháo cống. Cả chủ và
khách đều nhìn ra ngoài ngao ngán. Bỗng hai bóng
người ướt lướt thướt liêu
xiêu bước chậm chạp vào trong vùng sáng của
quán hàng khiến cho mụ Tư béo quan tâm. Chăm
chắm nhìn mãi, hoá ra bà cháu nhà ăn xin mù loà.
"Có trú mưa thì đứng ở đấy,
đừng có bước vào chỗ bán hàng của
tôi đấy, mẹ già mẹ trẻ ạ!" -
Người đàn bà "sumô" suồng sã ngáp
dài và dắng dỏ với những người mới
xuất hiện.
"Không, bà cháu tôi muốn ăn!" - Bà cụ
già run rẩy bước tiếp và nói bằng cái
giọng cố ra vẻ cứng rắn.
"Sự lạ đấy! Nhưng đây không
phải nhà từ thiện, mẹ ơi!"
"Nhưng bà cháu tôi có xin đâu. Chúng tôi mua
mà. Chúng tôi có tiền mà. Có một anh tốt lắm
cho bà cháu tôi những 20.000 cơ. Tôi sẽ cho con
bé cháu này ăn hai bát. Gần 2 năm rồi nó chưa
được ăn một bát phở nào".
"à, vậy thì khác!" - Bà chị Tư béo
thả đôi chân đang khoanh tròn, rung rung trên ghế
xuống - "Vậy thì khác, mẹ già ạ! Cụ
ăn gì nào? Mà đừng có lừa con này đấy
nhé"."Không, không, để tôi lấy tiền
luôn cho cô. Tôi muốn xin thì tôi phải bảo là
xin chứ. Nói dối phải tội chết".
"Cụ lắm ní nuận lắm" - Mụ
Tư béo cười ồng ộc rồi với
tay lấy hai chiếc bát to - "Hai bà cháu ăn gì
nào?"
"Cháu ăn gì cũng được bà ạ"
- Đứa bé giật đuôi mắt, đoạn
túm chặt lấy ống chân tong teo của bà cụ
- "Cháu ăn hai bát thật bà nhé!".
Cảnh hai bà cháu ăn mày cuống quýt bên bát
phở bốc khói nghi ngút khiến cho tất cả
mọi người đều cười rộ.
Tư béo khoái chí tiếp tục khoanh chân lên ghế,
cả khối người rung rung theo giai điệu
một bản tình ca ri rỉ thoát ra từ cổ họng
đầy ứ.
"Thế cụ và con bé này ở đâu vậy?"
- Tư béo ngỏng cổ vào trong, gặng hỏi
sau khi đã nhìn thấy vẻ mặt thoả thê của
họ.
"ở bên kia đường cô ạ" -
Con bé nhanh nhảu trả lời.Một bên mắt
nó lồi ra và trắng nhờ nhờ như cùi
nhãn, tiếp tục co giật: "Ngày nào cháu cũng
ngửi thấy mùi phở ở bên này bốc sang,
thèm đến đau cả bụng ấy cô ạ".
"Đâu nào!" - Bà cụ quờ quạng
bám vào cạnh bàn, lẩy bẩy đứng dậy
- "Phố nào hai bà cháu mình đi qua chẳng có
hàng phở. Thôi, đi nào cháu, mưa tạnh rồi
đấy".
Tư béo hờ hững nhìn ra ngoài:
"ừ, mà tạnh thật rồi đấy!
Gớm, mưa với gió phát khiếp lên được.
Hết 15.000 đồng, mẹ ạ".Bà lão lần
mần trong cái túi áo trong, lôi ra một đống
tiền vụn nhàu nát, đoạn khe khẽ kêu
lên:
"Đây, nó đây rồi! Tôi nhận ra nó
ngay. Chưa bao giờ bà cháu tôi có được
tờ tiền to như thế. Những 20.000 cơ
mà. Cũng còn có người tốt lắm, cháu
ạ. Đây tôi gửi cô".
Tư béo nhìn xói vào tờ tiền gấp làm tư
trên tay người đàn bà mù loà, giọng rin
rít:
"Đây phỏng? Mẹ già, mẹ trẻ? Những
một... trăm..."
Trong quán, lác đác có người đứng dậy
ra về. Mọi người bất chợt cười
ồ lên:
"Nhiều tiền thế, mang sang thế giới
bên kia tiêu không hết đâu cụ ạ!"
Bà cụ cười hiền lành:
"Vâng, chưa bao giờ tôi có tờ tiền
to thế này. Ăn đến ba bát phở đầy
ninh ních mà vẫn còn tiền".
Tư béo lừ lừ nhìn đám khách nhốn
nháo, đoạn nhẩn nha gom đống bát ngổn
ngang trước mặt:
"Mẹ cứ đợi đấy, để
Tư béo này giải quyết xong chỗ này đã!"
"Vâng, bà cháu tôi đợi được".
"Mấy lão kia, nhả nhớt gì lắm thế?"
- Tư béo vứt xoảng con dao xuống dưới
bàn - "Ăn xong thì về hết đi!
Được rồi, tiền thừa của mẹ
đây".
Tư béo thoắt rút tờ 5.000 đồng, giúi
vào tay bà lão, đoạn lùa tờ tiền gấp
làm tư "to lắm" vào một ngăn kéo
khác.
"Chuyến này nhà chị Tư tiêu nhoè
nhé!".
"Im cha cái mồm lại" - Tư cục cằn
nhìn xéo vào đám khách: "Động gì đến
nhà các người".
Hai bà cháu người ăn mày mù loà đã
đi sang phía bên kia đường. Hai cái bóng nhợt
nhạt trong quầng đèn cao áp vàng vọt vừa
bật sáng trở lại khiến cho con phố nhỏ
càng thêm hun hút.
"Thằng Cúc, cái Hạnh đâu, khách về
hết rồi, còn không ra mà dọn hàng đi à!
Phim ảnh gì mà suốt ngày dán mắt vào cái vô
tuyến ấy hả?’Hai đứa trẻ mải
mốt xô ra giữa bãi chiến trường của
những bát đũa ngả nghiêng và lép nhép giấy
ăn vứt vô tội vạ trên sàn nhà ẩm thấp."Này,
con Hạnh từ từ đã! Mang tờ tiền
này đặt lên bàn thờ để cuối tháng
cô hoá vàng!".
Con bé "dạ, dạ", đoạn cầm tờ
tiền âm phủ 100 đô gấp làm tư của
người ăn xin chạy biến lên gác.
Quán hàng ăn còn lại cuối cùng của khu
phố đã tắt đèn, ngủ yên, chuẩn bị
cho một ngày mới ồn ào và sà sã tiếng
nói vào đầu sáng hôm sau.../.
Truyện ngắn của Phong Điệp
(Văn nghệ Quân đội)