Có lẽ cũng chưa nǎm nào như nǎm nay. Lũ lụt ngút trời.
Cả nước lũ, Quảng Ngãi suốt cuối thu và cả mùa đông
lũ lụt tiếp nối lũ lụt. Thị xã cứ phập phồng
trong nước. Núi lũ và cả biển cũng lũ. Lũ ở thị xã,
đồng bằng chỉ có nước. Lũ biển có cả sóng thét,
gió gào. Lũ núi lại nghe cả đại ngàn hú réo...
Oái ǎm thay cho cuộc tình đầu! Chia tay một cuộc tình
vào một cuối thu nhạt sắc nắng vàng, Nguyệt giã từ
tất thảy, bạn bè, người thân... để hôm nay ngồi một
mình nhìn cơn lũ rừng đi qua hồn mình, Nguyệt mới bồi
hồi chợt nhớ. Bao lần muốn gieo hết hạt buồn này đến
hạt buồn khác mọc kín trong thửa đất hoang sơ của hồn
mình vào cơn lũ. Vậy... mà gieo hoài, gieo miết, cơn lũ
đã đi qua mà cỏ sầu u vẫn xanh thẫm trong hồn. Thường
ngày còn có học trò, đồng nghiệp để Nguyệt đem nỗi
sầu riêng hoà trong niềm vui chung, để tự thấy vườn
lòng mình mọc lên những niềm vui mới. Gieo vào trang
giáo án, gieo vào từng tiết giảng, ươm hạt vui trong từng
ánh trong veo của mắt học trò... Giờ trường đã bị lũ
cuốn trôi đang xây dựng lại, cǎn phòng ở vẫn còn như
một ốc đảo chơ vơ giữa bộn bề nước. Chao ôi buồn!
Niềm đau của mối tình đầu cứ cuộn lên trong lòng
Nguyệt y như con nước lũ ngoài suối kia. Lại còn gió nữa
chứ! Muốn hát lên cho vui mà giọng cứ nghẹn ngào... Những
bao tải áo quần đồng bào cả nước gửi về ủng hộ
cho trẻ em miền núi sáng nay nhận ở huyện về, Nguyệt
vẫn còn để nguyên đây. Nó cứ như là cái cớ. Cầu
trời cho lũ rút nhanh, nắng lên để các em lại đến
trường, để Nguyệt phân phát hết cho học trò những bộ
quần áo, để trở về với cuộc sống, sinh hoạt bình
thường cho lòng nguôi ngoai đôi chút.
Ông trời nghĩ cũng siêng nǎng. Đã bận làm mưa gió lại
còn làm cả cuộc gặp bất ngờ qua bao tháng nǎm biền
biệt. Nguyệt còn nhớ, trong cơn mưa sáng nay ở sân ủy
ban, lúc nhận bao tải quần áo trong tay Minh, mặt đối mặt,
mới nhận ra là gặp lại.
- Trời! Nguyệt. Nguyệt à?
- Đúng. Nguyệt đây, chứ trời thì đang bận lũ.
Vâng, Nguyệt đã chua chát với Minh như thế rồi vội
vàng vác bao tải quần áo ra về. Về đến nhà, Nguyệt
mới nghe môi mình mặn chát. Cũng không hiểu là nước
mắt hay nước mưa.
Còn Minh! Mấy nǎm qua mang nỗi đau tội lỗi trong mình,
anh cứ ngỡ thời gian sẽ là liều thuốc. Ai dè, thời
gian càng trôi qua, tuổi đời càng nhiều lên, công việc
càng bộn bề thì cái vết thương lòng do chính sự hèn
nhát của anh rạch ở tim mình cứ mỗi độ thu về là mỗi
lần buốt nhức...
Nguyệt và Minh vào học Trường Cao đẳng Sư phạm Quãng
Ngãi nhằm đúng cái nǎm tồn tại cuối cùng của tỉnh
Nghĩa Bình. Khi vào yêu, thực ra họ không hề nghĩ đến
một trở lực nào có thể chia cắt.
Họ ra trường khi tỉnh Nghĩa Bình đã tách ra làm hai.
Sinh viên sư phạm thời ấy đâu phải dễ tìm được một
chỗ dạy cho vừa ý mình. Cũng chính vì vậy mà nghe lời
ba mẹ, chị Nhật của Minh đã ra tận trường dùng đủ
mọi cách để ngǎn cuộc tình của họ. Sau những đêm
thuyết phục Minh và tỏ thái độ lạnh lùng với Nguyệt,
chiêu cuối cùng trước khi trở lại Quy Nhơn, chị Nhật
kéo cả Minh và Nguyệt ra nghĩa trang để rộng đường tâm
sự. Đầu tiên cũng chỉ là những lời an ủi. Nào là
Minh là con trai độc nhất phải phụng dưỡng cha mẹ già,
nào là... giờ chia tỉnh rồi nên việc đi lại khó khǎn
tốn kém; nào là... hai gia đình quá xa xôi cách trở...
Nguyệt chỉ im lặng, cúi đầu ngắt vu vơ từng cọng cỏ
nghĩa trang. Thực ra, lúc ấy, Nguyệt chỉ muốn Minh nói
thay mình vì cô tin Minh sẽ không bao giờ có thể ... Nào
ngờ đến lúc chẳng đặng đừng, chị Nhật bực dọc:
- Mày không dám à? Cái gì mà ghê gớm thế! Thời buổi
này mà còn... Bộ mày tưởng xin được việc làm cho
mày là dễ lắm sao mà còn định mang cả...
Minh chưa kịp phản ứng chị thì Nguyệt đã mang nước
mắt lao ra khỏi nghĩa trang như một cơn gió lốc. Minh
nghe đất nghĩa trang như xoay chuyển dưới chân mình. Và
không hiểu sao lúc ấy, anh lại chẳng lao theo Nguyệt mà
cứ đứng lạnh tanh ngước mắt nhìn trời. Chị Nhật nắm
tay Minh an ủi:
- Cũng đành vậy thôi em. Nó sẽ nguôi ngoai... Lòng dạ
con gái mà... Em nhớ chưa?
Nhớ hay không thì chẳng biết, nhưng tối đó, Minh đến
tìm thì nghe bạn bè bảo Nguyệt đã đạp xe về quê.
Minh bǎng đêm tối về Nghĩa Hành thì mẹ Nguyệt bảo chưa
về. Chắc là Nguyệt chưa dám về nhà. Nhưng Nguyệt ở
đâu? Chắc có lẽ Nguyệt đang gục vào lòng một bạn
cùng lớp ở thị xã mà khóc vùi cho qua một đêm đau...
Những ngày cuối cùng khi nhận bằng tốt nghiệp về
quê, Minh cũng chẳng thể nào gặp Nguyệt. Cô đã trốn
lánh anh trong muôn nỗi đau và nghìn triệu giận hờn. Vậy
là đành. Tội nghiệp chàng Minh. Ba nǎm cho một cuộc tình
với ắp đầy kỷ niệm, giờ phút chia tay, cái mang theo
lại là cả chuỗi ngày sầu đắng.
Nguyệt tình nguyện lên dạy học ở miền núi Minh
Long. Còn Minh, gia đình đã sắp đặt cho anh một chỗ làm
gần nhà nhưng vừa trái nghề lại vừa buồn tẻ: cán bộ
Công đoàn. Chính vì vậy... mùa lũ này, là cán bộ thuộc
loại trẻ, khoẻ, anh đại diện cho Liên đoàn Lao động
tỉnh Bình Định đưa quà cứu trợ đến Minh Long. Và họ
gặp lại nhau. Nghĩa là tại lũ? Không! Chắc tại ngày xưa,
khi yêu, họ đã dám thách cả ông trời?
Giờ thì Minh đang nằm đây trong buổi chiều tàn sau
ngày làm việc, tại nhà khách đơn sơ của một huyện
miền núi để nghĩ về cuộc gặp gỡ bất ngờ đến sờ
sững buổi sáng nay. Kỷ niệm ùa về như cơn lũ bao lần
giục Minh đến thǎm Nguyệt. Nhưng rồi nghĩ đến câu
nói chua chát và thái độ lạnh bǎng của Nguyệt, Minh lại
cứ bâng khuâng. Đến hay không đến? Anh bỗng ghét Hǎmlét
vô cùng. Bao nhiêu nǎm cứ mải mê đi tìm Nguyệt trong
tâm tưởng, trong cả những giấc mơ, bao nhiêu nǎm chối
bỏ tất cả "những cuộc tình không là Nguyệt",
chẳng lẽ bây giờ lại cứ nằm đây trong khi giữa hai
người, chỉ cách một quãng đường. Chỉ có trời chiều
chợt nắng chợt mưa... Nhưng sá gì lũ của trời. Từ
Quy Nhơn, Minh đã vượt lũ đến đây, huống hồ... Chỉ
sợ là sợ cái cơn bão nội tâm trong Nguyệt từ bấy đến
giờ vẫn chưa nguội tạnh. Nguyệt bây giờ cũng chẳng
là cô sinh viên vǎn ngây thơ như thuở trước. Nỗi đau,
cuộc sống đã khiến Nguyệt dày dạn hơn và cũng lạnh
lùng hơn. Lạnh như vần trǎng đêm giữa bầu trời sau mưa
bão. Bỗng dưng Minh thấy sợ. Sợ vì nỗi mặc cảm tội
lỗi của mình và sợ cái thái độ bǎng lạnh đến quyết
liệt của Nguyệt. Cuộc hội ngộ sáng nay có gì đó giống
y như cái buổi chiều tàn ở nghĩa trang nǎm ấy. Cũng thấy
trống hoác cả một khoảng trời, cũng thấy dưới chân
mình cơ hồ sụt lở. Tất nhiên, ngày ấy, Nguyệt chỉ
lặng câm lao đi trong nước mắt. Còn bây giờ, Nguyệt
đã trả lời Minh và chầm chậm bước trong mưa với thái
độ bình tĩnh đến lạ thường. Nhưng thôi! Giờ không
phải là lúc nằm đây để mà đếm lựa. Nguyệt cũng
đã lớn rồi mà Minh thì cũng không còn trẻ nữa. Là đàn
ông, bao lần chị Nhật tìm mọi cách mối mai mà Minh
thì vẫn chỉ biết trên đời có Nguyệt. Sáng nay, sau
cái phút Minh bàng hoàng rồi sững sờ nhìn theo dáng Nguyệt,
một anh cán bộ uỷ ban đã đến vỗ vai Minh cười cười:
- Choáng váng trước một bông hoa rừng à? Nguyệt đấy!
Cô giáo giỏi của huyện tôi đó! Vẫn phòng không. Đến
đi! Tối nay, mình đưa đường cho nhé! Ông mà về đây
công tác cùng cô ấy thì quả là một cặp vừa lứa, xứng
đôi.
Và cái đêm vừa nguôi mưa lũ ấy, họ đã gặp lại
nhau. Nhìn Nguyệt ngồi tỉ mẩn xếp lại bao áo quần vừa
nhận ban sáng, lòng Minh bỗng lo sợ bâng quơ. Chẳng lẽ
cuộc gặp gỡ sáng nay không hề gây một chấn động nào
trong lòng Nguyệt? Tình xưa liệm chết thật rồi sao?
Minh đâu có biết từ sáng đến giờ, Nguyệt cũng đang
ngụp lặn suy tư trong chính cơn dông bão của lòng mình
(cái cơn bão của nội tâm. Nghe chừng trốc gốc lìa
thân lá cành. Thơ Minh đó).
Nguyệt ngước lên nhìn Minh, bất chợt mặt cô tái đi.
Nhìn Minh người ướt đẫm, đứng sựng như một cái
xác. Nguyệt sững sờ buông rơi chiếc áo. Tay cô run run
mặc dầu cô vẫn mơ hồ rằng nhất định Minh sẽ đến.
Cả buổi chiều nay, cô đã đặt mình trước tình huống
xuất hiện của Minh để vạch ra cho mình cách xử lý. Vậy
mà... giờ đây, trước mặt Minh, cô đâm luống cuống.
Bình tĩnh nào! Cô tự động viên và nhìn Minh:
- Ngồi đi chứ...
Rồi lặng lẽ vào trong tấm riđô hoa với lấy chiếc
khǎn:
- Lau người đi...
Miệng cô gọi trỗng mà lòng cứ ngùi thương. Một phần
vì mưa lạnh, một phần vì thái độ rụt rè, hối lỗi,
lặng lẽ, đợi chờ của Minh. Và đôi mắt. Vẫn cứ toả
ra cái nồng ấm ngày nào. Cái nồng ấm toả ra theo từng
lời thơ Minh viết. Cái nồng ấm một thời từng đã
bao lần đốt cháy trái tim cô...
Trước cử chỉ ân cần của Nguyệt, Minh cảm thấy
bình tĩnh trở lại. Đã nghe hơi ấm len vào tận nơi trú
ẩn của con tim:
- Khoẻ chứ Trǎng?
- Vâng. Trǎng vẫn khoẻ chỉ trừ những ngày trời mưa
lũ. Mà nǎm nay giông bão lại quá nhiều. Còn Minh?
- Vẫn cứ thế. Và đợi chờ dù không biết đợi chờ
gì nữa!
- Còn độc thân ư? Lạ quá! Bà chị không lo nổi cho
ông em trai độc nhất một mối tình à?
- Đừng chua chát nữa! Anh hiểu nỗi đau của em và biết
rằng em có quyền được trách. Nhưng tình yêu mà... có
ai lo hộ được cho mình đâu Nguyệt! Chỉ tiếc rằng,
anh đã hèn nhát để đến lúc xa em mới chợt nhận ra.
Nhận ra và đã tự trừng trị mình trong nỗi dày vò của
bấy nhiêu nǎm.
- Sao không gửi thư cho em?
Lời Nguyệt nhẹ thoảng như hơi gió. Cô cố kìm giữ
nỗi xúc động trong lòng mình. Dù bặt tin nhau, dù rất
giận hờn, song không hiểu sao Nguyệt vẫn cứ tin rồi
Minh sẽ lại đi tìm. Có lẽ đó là một sự thật mà chỉ
có những người yêu nhau mới lý giải nổi mình.
- Anh sợ... Tính em, anh biết. Thực ra đã đến đây rồi,
gặp được em rồi mà anh còn cảm thấy lo sợ huống hồ
là chuyện câu chữ trong thư.
- Em hiểu... Khi mới xa anh, trước thái độ của chị
Nhật, em chẳng còn bao giờ nghĩ rằng mình có thể thứ
tha. Nhưng rồi tháng nǎm qua, bao đêm trằn trọc với
chính mình, nghĩ về kỷ niệm của chúng ta, không biết
lý do gì mà em vẫn cứ tin rồi có một ngày anh sẽ đến...
- Nguyệt...
Giọng Minh run run như nói bằng hơi thở. Anh đứng dậy
đưa đôi tay như người chết đuối với chiếc phao duy
nhất giữa đại đương. Anh muốn cầm lấy bàn tay Nguyệt.
Nguyệt lơ đãng nhìn ra ngoài trời:
- Trǎng sáng lại rồi. Mình dạo trǎng đi... Suối ở
cạnh đây thôi. Những đêm trǎng buồn, em thường tha thẩn
một mình ra ngồi bên suối...
Minh bỏ dép đi chân không cùng Nguyệt hướng ra bờ
suối. Suối chảy mạnh hơn, đục hơn những ngày thường,
nhưng dù sao cũng là suối sau mùa lũ nên hiền hơn và cũng
trong trẻo hơn lên. Bất chợt Minh reo lên:
- Kìa! Hoa. Hoa tím.
- Đúng! Bằng lǎng tím. Anh nhìn kìa!
Họ cùng nhìn xuống suối. Hoa Bằng lǎng rụng tím mặt
nước, vướng đầy trên cỏ, trên đá, lấp lánh dưới
trǎng, lấp lánh trôi theo dòng nước.
Ôi! Bằng lǎng trong mưa lũ vẫn lặng lẽ, đơn sơ tím
một màu rừng...
Mai Bá Ấn